Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến khái niệm “công nguyên” khi tìm hiểu về lịch sử hoặc xem trên truyền hình. Vậy công nguyên là gì, năm trước và sau công nguyên có ý nghĩa gì? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về công nguyên và những điều xoay quanh nó để khám phá các câu hỏi thú vị này.
Nội Dung Bài Viết
Công nguyên là gì?
Người tu sĩ Dionysius Exiguus, sinh ra và lớn lên tại Scythia Minor (nay là Romania và Bulgaria), đã định nghĩa và công bố khái niệm về công nguyên khoảng thế kỷ thứ 6. Ông định nghĩa công nguyên như là kỷ nguyên bắt đầu tính theo năm mà Chúa Giêsu ra đời.
Trong tiếng Hán Việt, “công nguyên” dịch ra có nghĩa là:
- “Công”: có thể hiểu là thuộc về tất cả mọi người.
- “Nguyên”: có nghĩa là một kỷ nguyên hoặc khoảng thời gian nào đó.
Do đó, một cách dễ hiểu, công nguyên có thể hiểu là khoảng thời gian bắt đầu sử dụng lịch chung trên tất cả các quốc gia.
Lịch công nguyên không có năm 0, mà bắt đầu từ năm 1. Với các năm trước đó, chúng ta sẽ đánh số là -1, -2,… và gọi là “năm trước công nguyên” (viết tắt là TCN).
Có một số kí hiệu viết tắt và thông tin bổ sung:
- BC: Viết tắt của “before Christ” (trước thiên Chúa hoặc trước công nguyên).
- AD: Viết tắt của “anno Domini” (kỷ nguyên Kito hoặc kỷ nguyên của Chúa).
Công nguyên hiện nay được gọi là dương lịch hay lịch Gregorius (công lịch). Được giáo hoàng Gregorio đệ bát đưa ra vào năm 1582 và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.
Trước công nguyên là gì?
Theo tu sĩ Dionysius Exiguus, năm 1 công nguyên là năm Chúa Giêsu ra đời. Vậy nên các năm trước công nguyên sẽ đánh số là -1, -2,… và được viết tắt là TCN. Trước công nguyên còn được gọi là “Before Christ” (BC) trong tiếng Anh, có nghĩa là trước khi Chúa Giêsu ra đời. Ngoài ra, còn có khái niệm “Anno Domini” (AD), có nghĩa là kỷ nguyên Kito hoặc kỷ nguyên của Chúa.
Về mặt lịch sử, chưa có tài liệu chính xác để biết được số năm trước công nguyên cụ thể. Chúng ta chỉ có thể biết được năm sinh của Chúa Giêsu. Vì vậy, dễ hiểu rằng TCN chỉ đơn giản là những năm mà Chúa chưa ra đời, và công nguyên tính từ năm 1 cho đến hiện tại. Hiện tại, chúng ta đang sống trong thời kỳ công nguyên và chưa có kết thúc.
1000 năm trước công nguyên có gì?
Với quy ước và quan điểm về công nguyên, 1000 năm trước công nguyên có nghĩa là đếm ngược 1000 năm từ lúc Chúa ra đời. Chúng ta có thể nghĩ đến 2000, 3000, 4000 năm TCN, nhưng con số cụ thể chưa thể được xác định chính xác. Do đó, chúng ta có thể nghĩ rằng đã có rất lâu rồi các sự kiện quan trọng diễn ra trước công nguyên mà chúng ta chưa thể khám phá được.
Sau công nguyên là gì?
Có một số tài liệu sử dụng thuật ngữ “sau công nguyên” (SCN), nhưng thật ra không có thuật ngữ này và nó là sai. Chỉ có khái niệm “năm trước công nguyên” và “công nguyên” mà thôi, vì công nguyên tính từ năm Chúa sinh ra cho đến thời hiện đại mà chúng ta đang sống, và chỉ kết thúc khi có sự thay đổi định nghĩa.
Vậy nên, không có khái niệm “năm sau công nguyên”, chúng ta vẫn đang sống trong công nguyên.
Quy ước tính năm trước và sau công nguyên
Để tính năm trước công nguyên, chúng ta có thể tính từ năm Chúa Giêsu chưa ra đời hoặc tính theo thiên niên kỷ (1000 năm).
Một số tài liệu cho rằng không có số 0 cuối thế nên trong một thiên niên kỷ trước công nguyên, các năm sẽ được tính từ 1 đến 1001, thiên niên kỷ thứ 2 sẽ được tính từ 1002 đến 2002,…
Ngoài ra, cũng có tài liệu cho rằng một thiên niên kỷ sẽ được tính từ năm 1 trước công nguyên cho đến năm 1000, thiên niên kỷ thứ 2 sẽ từ năm 1001 trước công nguyên cho đến năm 2000,…
Ngày Chúa Giêsu được ra đời
Hiện nay, ngày 25 tháng 12 được coi là ngày kỷ niệm mừng Chúa Giêsu ra đời, nhưng với các nhà học giả, không có sự đồng ý nào về ngày này, và cho rằng Chúa sinh vào khoảng năm 8 đến 4 TCN. Có một giả thuyết khác cho rằng Chúa sinh vào năm 1 TCN.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, vì nhiều lý do, Giáo hội Công giáo La Mã đã chọn ngày 25 tháng 12 (ngày Giáng sinh) để thông qua các buổi lễ mùa đông hoặc các lễ hội nổi tiếng khác.
Hiện tại, vẫn chưa có tài liệu nào hoặc ai có thể chắc chắn về năm chính xác Chúa Giêsu ra đời là năm nào.
Một số sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam trước công nguyên
-
Thời kỳ đồ sắt – thế kỷ 8 TCN:
Nhà nước đầu tiên của người Việt đã được xây dựng tại vùng miền bắc Việt Nam. Đó là nước Văn Lang với các vị vua Hùng, được gắn liền với truyền thuyết về con rồng cháu tiên. -
Thế kỷ 3 TCN:
Nhà nước Văn Lang đã trở nên yếu đuối, Thục Phán – thủ lĩnh của tộc Âu Việt đã đánh bại vương triều Hùng thứ 18 và lập ra nhà nước Âu Lạc. Trong thời kỳ này, Âu Việt và Lạc Việt đã liên minh nhau để đánh bại quân đội xâm lược của nhà Tần. Kinh đô của Âu Lạc là thành Cổ Loa thuộc Đông Anh, Hà Nội ngày nay. Thục Phán tự xưng là vua và có biệt hiệu là An Dương Vương.
Với những chia sẻ trên, Chon.vn hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ hơn về công nguyên là gì, năm trước và sau công nguyên là gì. Nếu bạn thấy bài viết thú vị, hãy chia sẻ cho bạn bè và người thân cùng biết những thông tin bổ ích này.
Có thể bạn quan tâm:
